Gemeentelijk Gymnasium Bèta-Talent Bulletin #5

Klas 1 – Biologie: De werking van zintuigen 

Martijn Wijma 

 

De hele dag door worden onze zintuigen geprikkeld. Tijdens de lessen hoor en zie je van alles. De afgelopen week hebben we ook de smaakzintuigen geprikkeld. De vraag was vooral wanneer de prikkel ‘zoet’ ook daadwerkelijk een impuls zou worden, zodat de leerlingen ook de smaak ‘zoet’ konden waarnemen. Voordat we dit konden testen, moest eerst een reeks verdunningen gemaakt worden van een oplopende concentratie suiker. Daarna kon het proeven beginnen. Het was leuk om te ontdekken dat het moment dat iedereen de smaak ‘zoet’ kan waarnemen verschillend is. Het kan dus écht zo zijn dat de limonade voor de ene persoon wat sterker mag dan voor de ander! In klas 1 zijn we bij biologie begonnen met het hoofdstuk ‘Waarnemen’, waarbij alles over waarnemen in theorie, maar ook in de praktijk voorbij gaat komen. Hoe werken onze zintuigen? Hoe zijn onze zintuigen gebouwd? Wat hebben ons reukzintuig en smaakzintuig met elkaar te maken? Aan het eind van dit hoofdstuk zullen onze eerste klassers deze vragen kunnen beantwoorden! 

Klas 2 - Natuurkunde: Gletsjerproject 

Rosalie van Wetten 

 

De 2e klassen zijn bij natuurkunde op dit moment bezig met het onderwerp Energie en warmte. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een mooi project over smeltende gletsjers: door het vuil uit de lucht zijn gletsjers niet zo mooi wit meer zoals ze vroeger waren. En de vraag is: smelten ze daardoor sneller? Hoe is het temperatuurverloop in de gletsjer als deze mooi wit is of helemaal vol zit met roet. En waarom is dat zo: hoe zit het met stroming, straling en geleiding van warmte-energie. De leerlingen ontwerpen een eigen onderzoek en doen in de week van 12 december metingen aan een gletsjermodel dat ze zelf moeten bouwen. 

Klas 3 - Campusdag ‘School of Slaap’ 

Renske Hettinga 

 

Onlangs gingen 6 meiden uit klas 3 naar de Campusdag School of slaap op de Universiteit Utrecht. Ook Renske Hetting was mee, ze schreef: “Het was heel leuk! We kregen veel uitleg (ook van studenten) over slaap en we mochten zelf een experiment doen over rust, en uiteindelijk een pitch geven over hoe school beter kon zijn met minder uren – om extra te slapen” 


Klas 3 – Scheikunde: Reactievergelijkingen 

Aloïs Bode 


Met de klassen 3 scheikunde zijn we nu druk aan het oefenen met het opstellen van reactievergelijkingen.

Een goede reactievergelijking is een belangrijke basis om te kunnen rekenen aan reacties, om reacties en eindproducten te kunnen voorspellen…. En nog veel meer. Maar het opstellen van zo’n vergelijking is als beginneling nog helemaal niet zo makkelijk: de atoombalans links en rechts van de pijl moet gelijk zijn aan elkaar door de index voor elk deelnemend deeltje juist te kiezen…de index is het aantal deeltjes dat deelneemt in de reactie. En je mag niet zomaar nieuwe deeltjes erbij verzinnen of een deeltje zo aanpassen dat het kloppend wordt: je mag alleen maar de aantallen veranderen…. De zogenaamde molverhoudingen. 

 

Déze reactie is nog makkelijk (vul de correcte index in bij de deelnemende deeltjes). 

… N2 + …O2 …NO2 

 

Maar wat dacht je van deze? 

… KNO3 + … MnO2 + … KOH … KNO2 + … KMnO4 + … H2O 

Klas 4 – Praktische Opdracht treksterkte 

Ruud Brouwer 

 

In de 4e klassen natuurkunde wordt momenteel voorbereid op de Praktische Opdracht (PO) over treksterkte. In de klas werd gesproken over het volgende:  

 

Sommige proefjes zijn zo simpel te verbeteren dat je bij jezelf te rade gaat waarom je dat nooit eerder zo gedaan hebt. Pak een wc-rol en scheur een paar velletjes af. Goedkoop papier bestaat al uit twee lagen. Haal de laagjes van elkaar af. De vraag was: hoe groot is de maximale trekkracht F bij n laagjes? Hypothesen die voor de hand liggen zijn: F ~ n en F ~ d (breedte van het papier). (~ betekent is recht evenredig met). Eerst pakte ik het vrij onhandig aan in een verticale opstelling met gewichtjes als ballast. Het lukt wel, maar even later kun je alles weer van de grond oprapen. Op de foto is de opstelling te zien die ik nu gebruik. Deze proef leent zich uitstekend voor een kennismaking met Coach en komt mooi uit. Alles ligt plat op tafel en statieven en blokjes zijn niet meer nodig. Je trekt met je handen het vel uit elkaar. Stel Coach zo in dat je gedurende 10 s de trekkracht met een krachtsensor kunt meten. Laat je meting in een diagram weergeven. In de klas laat ik ze vervolgens een Fmax ,n grafiek met de hand tekenen.

In de bovenbouw maken ze die grafieken met Excel. De kracht Fmax kun je aflezen bij het breken van het papier. Meer dan vier laagjes kan de krachtmeter niet aan, want dan gaat hij over zijn bereik (50 N) heen. 


De grafiek is recht en gaat door (0,0), dus F ~ n, Uit de RC volgt het antwoord op de onderzoeksvraag: per laagje is 13 N nodig om het vel te scheuren. Vragen die overblijven en misschien prikkelen om in de klas als practicum te gaan doen zijn: Is F ~ d, zal duurder WC-papier, behalve zachter, ook sterker zijn? Hoe zit het met gekleurd papier van hetzelfde 

merk? 

Klas 5 – Biologie 

William van Rodijnen 

 

Met klas 5 behandelen we momenteel de bloedsomloop en deze week deden de leerlingen een BiNaS opdracht over de bloedstolling.  

Klas 6 - Profielwerkstuk onderzoek  

Jelle Vinks & Milan van de Griendt 

 

Wij doen ons profielwerkstuk over de stikstofcrisis. Als onderzoek hebben we eerst bij verschillende boerderijen bodem- en watermonsters verzameld waarin we het stikstofgehalte bepalen door middel van destillatie en een titratie. 

Klas 6 – Expertgroepen 

Maria Oudendijk 

 

Leerlingen uit de 6e klassen scheikunde zijn bezig met het onderwerp Chemie van het leven (biochemie) en werken samen om een aantal opdrachten te maken over eiwitten, aminozuren en enzymen.  Eerst maakt iedereen apart één opdracht en daarna leggen de leerlingen hun eigen opdracht aan de anderen uit. Dat is een goede werkvorm, want uitleggen is de beste manier om een onderwerp zelf beter te begrijpen – en het is weer eens wat anders dan klassikale uitleg (eenrichtingsverkeer).